ਸੁਨਹਿਰੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਹੀ ਜੇ ਪਿੰਜਰਾ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਹੈ।
ਤਾਂ ਸਮਝੋ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਸੋਚਣੀ ਵਿਚ ਵੀ ਸਿਆਸਤ ਹੈ।
ਕਿਸੇ ਦੀ ਮੈਂ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹਾਂ,ਕੋਈ ਮੇਰੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ,
ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਵਿਚ,ਜ਼ਮਾਨਾ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਹੈ।
ਤੁਸੀਂ ਜੇ, ਖ਼ਾਬਾਂ ਵਰਗੇ ਹੋ ਛਲਾਵੇ ਦੇਣ ਦੇ ਆਦੀ,
ਉਂਨੀਦੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਉਮਰਾਂ ਤੋਂ ਮੁਹਾਰਤ ਹੈ।
ਤੁਸੀਂ ਗ਼ਮਲੇ ‘ਚ ਲਾ ਕੇ ਬਿਰਖ਼ ਨੂੰ ਬੌਣਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ,
ਤੁਹਾਡੇ ਫ਼ਨ ਤੇ ਪਿੱਪਲ ਦੀ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸੇ ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ ਹੈ।
ਘਰੋਂ ਤਾਂ ਚੱਲ ਪੈਂਦੇ ਹਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਕਾਫ਼ਿਲੇ ਅਕਸਰ,
ਚੁਰਸਤੇ ਵਿਚ ਮਗ਼ਰ ਸਾਨੂੰ ਸਦਾ ਭਟਕਣ ਦੀ ਆਦਤ ਹੈ।
ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੌ ਵਾਰੀ ਸੋਚਣਾ ਪੈਦਾ ,
ਕਿ ਅਜਕੱਲ੍ਹ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ੀਸ਼ਿਆਂ ਵਰਗੀ ਨਜ਼ਾਕਤ ਹੈ।
ਮੁਸਾਫ਼ਿਰ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਕਰਨਗੇ ਜਿਤ ਦਰਜ ਨ੍ਹੇਰੇ ‘ਤੇ,
ਜਦੋਂ ਤਕ ਸਾਹਮਣੇ ਜੁਗਨੂੰ ਜਿਹੀ ਇਕ ਵੀ ਹਕੀਕਤ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਟੀ.ਵੀ. ਦੇ ਦਰਸ਼ਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ,
ਗਿਲੇ ਇਹ ਵੀ ਅਸੀਂ ਕੀਤੇ,ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਲਿਆਕਤ ਹੈ।
ਬਣਾਉਂਦਾ ਵੇਖਿਆ ਜਦ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿਚ ਆਲ੍ਹਣਾ ਪੰਛੀ,
ਬੜਾ ਕੁਝ ਸੋਚ ਕੇ ਦਿਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ,ਇਹ ਵੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਹੈ।
ਸਮੁੰਦਰ ਵੀ ਵਿਕਾਊ ਹੋਣ ਦੀ ਧੁਨ ਵਿਚ ਉਛਲਦੇ ਨੇ,
ਜਦੋਂ ਦੀ ਪਾਣੀਆਂ ਉੱਤੇ ਪਈ ਬੰਦੇ ਦੀ ਸੁਹਬਤ ਹੈ।
****
ਤਪਦੇ ਰਾਹੀਂ ਤੁਰਦੇ-ਤੁਰਦੇ.......... ਗ਼ਜ਼ਲ / ਇੰਦਰਜੀਤ ਪੁਰੇਵਾਲ,ਨਿਊਯਾਰਕ
ਤਪਦੇ ਰਾਹੀਂ ਤੁਰਦੇ-ਤੁਰਦੇ ਪੈਰੀਂ ਛਾਲੇ ਪੈ ਗਏ ਨੇ।
ਰੁੱਖਾਂ ਵਰਗੇ ਦਿਸਦੇ ਸੀ ਜੋ ਛਾਂਵਾਂ ਖੋਹ ਕੇ ਲੈ ਗਏ ਨੇ।
ਰਹਿਬਰ ਨੇ ਤਾਂ ਧੋਖੇ ਦੇ ਨਾਲ ਪੁੱਠੇ ਰਸਤੇ ਪਾ ਤਾ ਸੀ,
ਭਲਿਆ ਲੋਕਾ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਜਾ ਉੱਡਦੇ ਪੰਛੀ ਕਹਿ ਗਏ ਨੇ।
ਮੈਂ ਸੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰਬਾਂ ਦੇਵਾਂ ਦੁੱਖ ਹੀ ਹਾਸਿਲ ਹੁੰਦੇ ਨੇ,
ਲਗਦਾ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੁੱਖ ਮੇਰੇ ਲਈ ਹੀ ਰਹਿ ਗਏ ਨੇ।
ਫ਼ੁੱਲਾਂ ‘ਚੋਂ ਖੁਸ਼ਬੋਈ ਲੱਭਦੇ ਕੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਪਰੁੰਨੇ ਗਏ,
ਜ਼ਖਮੀ ਭੌਰੇ ਤੜਪ-ਤੜਪ ਕੇ ਅਗਲੀ ਜੂਨੈ ਪੈ ਗਏ ਨੇ।
ਤੂੰ ਤਾਂ ਝੱਲੀਏ ਅੱਖੀਂਓ ਵਗਦੇ ਅੱਥਰੂ ਵੇਖੇ ਹੋਣੇ ਨੇ,
ਤੂੰ ਕੀ ਜਾਣੇ ਖੁਨ ਦੇ ਅੱਥਰੂ ਕਿੰਨੇ ਦਿਲ ‘ਚੋਂ ਵਹਿ ਗਏ ਨੇ।
ਕੱਚੀਆਂ ਨੀਹਾਂ ਉੱਤੇ ਉਸੱਰੇ ਮਹਿਲਾਂ ਕਦ ਤਕ ਰਹਿਣਾ ਸੀ,
ਕੰਧ ਰੇਤ ਦੀ ਕਦੇ ਨਾ ਖੜਦੀ ਸੱਚ ਸਿਆਣੇ ਕਹਿ ਗਏ ਨੇ।
‘ਪੁਰੇਵਾਲ’ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਬਹੁਤਾ ਦਰਦ ਸਹੇੜ ਲਿਆ,
ਤਾਂ ਹੀ ਜਿੰਦ ਨਿਮਾਣੀ ਤਾਂਈ ਵੱਡੇ ਕਜ਼ੀਏ ਪੈ ਗਏ ਨੇ।
****
ਰੁੱਖਾਂ ਵਰਗੇ ਦਿਸਦੇ ਸੀ ਜੋ ਛਾਂਵਾਂ ਖੋਹ ਕੇ ਲੈ ਗਏ ਨੇ।
ਰਹਿਬਰ ਨੇ ਤਾਂ ਧੋਖੇ ਦੇ ਨਾਲ ਪੁੱਠੇ ਰਸਤੇ ਪਾ ਤਾ ਸੀ,
ਭਲਿਆ ਲੋਕਾ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਜਾ ਉੱਡਦੇ ਪੰਛੀ ਕਹਿ ਗਏ ਨੇ।
ਮੈਂ ਸੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰਬਾਂ ਦੇਵਾਂ ਦੁੱਖ ਹੀ ਹਾਸਿਲ ਹੁੰਦੇ ਨੇ,
ਲਗਦਾ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੁੱਖ ਮੇਰੇ ਲਈ ਹੀ ਰਹਿ ਗਏ ਨੇ।
ਫ਼ੁੱਲਾਂ ‘ਚੋਂ ਖੁਸ਼ਬੋਈ ਲੱਭਦੇ ਕੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਪਰੁੰਨੇ ਗਏ,
ਜ਼ਖਮੀ ਭੌਰੇ ਤੜਪ-ਤੜਪ ਕੇ ਅਗਲੀ ਜੂਨੈ ਪੈ ਗਏ ਨੇ।
ਤੂੰ ਤਾਂ ਝੱਲੀਏ ਅੱਖੀਂਓ ਵਗਦੇ ਅੱਥਰੂ ਵੇਖੇ ਹੋਣੇ ਨੇ,
ਤੂੰ ਕੀ ਜਾਣੇ ਖੁਨ ਦੇ ਅੱਥਰੂ ਕਿੰਨੇ ਦਿਲ ‘ਚੋਂ ਵਹਿ ਗਏ ਨੇ।
ਕੱਚੀਆਂ ਨੀਹਾਂ ਉੱਤੇ ਉਸੱਰੇ ਮਹਿਲਾਂ ਕਦ ਤਕ ਰਹਿਣਾ ਸੀ,
ਕੰਧ ਰੇਤ ਦੀ ਕਦੇ ਨਾ ਖੜਦੀ ਸੱਚ ਸਿਆਣੇ ਕਹਿ ਗਏ ਨੇ।
‘ਪੁਰੇਵਾਲ’ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਬਹੁਤਾ ਦਰਦ ਸਹੇੜ ਲਿਆ,
ਤਾਂ ਹੀ ਜਿੰਦ ਨਿਮਾਣੀ ਤਾਂਈ ਵੱਡੇ ਕਜ਼ੀਏ ਪੈ ਗਏ ਨੇ।
****
ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ.......... ਗੀਤ / ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ
ਕੀ ਗੱਲ ਕਹਾਂ ਉਸ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ, ਜਿਸ ਨਿਰਮਲ ਪੰਥ ਚਲਾਇਆ ਏ
ਸੌਦਾ ਕਰਕੇ ਸੱਚ ਤੇ ਧਰਮ ਵਾਲਾ, ਲੰਗਰ ਸਾਧੂਆਂ ਤਾਈਂ ਛਕਾਇਆ ਏ
ਵਹਿਮਾਂ ਤੇ ਭਰਮਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ, ਉਸ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਏ
ਨੀਵਿਆਂ ਤੇ ਮੰਦੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ, ਉਸ ਆਪਣੇ ਗਲ੍ਹ ਨਾਲ ਲਾਇਆ ਏ
ਅੱਜ ਮੰਨ ਕੇ ਉਸ ਉਪਕਾਰ ਤਾਈਂ, ਸਿਰ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਝੁਕਾਇਆ ਏ
ਕੀ ਗੱਲ ਕਹਾਂ ਉਸ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ, ਜਿਸ ਨਿਰਮਲ ਪੰਥ ਚਲਾਇਆ ਏ
ਸੌਦਾ ਕਰਕੇ ਸੱਚ ਤੇ ਧਰਮ ਵਾਲਾ, ਲੰਗਰ ਸਾਧੂਆਂ ਤਾਈਂ ਛਕਾਇਆ ਏ
ਬਾਬਰ ਦੀਆਂ ਚੱਕੀਆਂ ਚੱਲ ਪਈਆਂ, ਉਸ ਐਸਾ ਚੱਕਰ ਚਲਾਇਆ ਏ
ਸੱਜਣ ਠੱਗ ਨੂੰ ਬਖਸ਼ੀ ਸਜੱਣਤਾ, ਤੇਰਾ ਅੰਤ ਨਾ ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਇਆ ਏ
ਮਲਕ ਭਾਗੋ, ਕੌਡੇ ਤੇ ਸੱਜਣ ਤਾਈਂ, ਚੁੱਕ ਆਪਣੇ ਸੀਨੇ ਲਗਾਇਆ ਏ
ਕੀ ਗੱਲ ਕਹਾਂ ਉਸ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ, ਜਿਸ ਨਿਰਮਲ ਪੰਥ ਚਲਾਇਆ ਏ
ਸੌਦਾ ਕਰਕੇ ਸੱਚ ਤੇ ਧਰਮ ਵਾਲਾ, ਲੰਗਰ ਸਾਧੂਆਂ ਤਾਈਂ ਛਕਾਇਆ ਏ
ਕਿਰਤ ਕਰਕੇ ਨਾਮ ਜਪਦੇ ਰਹੋ, ਉਹਨਾਂ ਨਾਰਾ ਇਹੋ ਲਗਾਇਆ ਏ
ਵੰਡ ਕੇ ਛੱਕੋ ਹੁਕਮ ਹੈ ਸਤਿਗੁਰੁ ਦਾ, ਚੰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅਪਣਾਇਆ ਏ
ਝੂਠ ਨਿੰਦਿਆ ਚੋਰੀ ਤੇ ਯਾਰੀ ਤਾਈਂ, ਉਹਨਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਦੂਰ ਭਜਾਇਆ ਏ
ਕੀ ਗੱਲ ਕਹਾਂ ਉਸ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ, ਜਿਸ ਨਿਰਮਲ ਪੰਥ ਚਲਾਇਆ ਏ
ਸੌਦਾ ਕਰਕੇ ਸੱਚ ਤੇ ਧਰਮ ਵਾਲਾ, ਲੰਗਰ ਸਾਧੂਆਂ ਤਾਈਂ ਛਕਾਇਆ ਏ
ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਮਿਸਾਲ ਹੈ ਨਾਨਕ, ਹੱਲ ਆਪਣੇ ਹੱਥੀਂ ਚਲਾਇਆ ਏ
ਪਿਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਵੇ, ਉਹਨਾਂ ਰਸਤਾ ਅਸਾਨੂੰ ਦਿਖਾਇਆ ਏ
ਜਿਉਂਦੇ ਮਾਂ ਪਿਉ ਦੀ ਤੂੰ ਸੇਵਾ ਕਰ, ਦੱਸ ਮੋਇਆਂ ਨੇ ਕੀ ਫੱਲ ਪਾਇਆ ਏ
ਕੀ ਗੱਲ ਕਹਾਂ ਉਸ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ, ਜਿਸ ਨਿਰਮਲ ਪੰਥ ਚਲਾਇਆ ਏ
ਸੌਦਾ ਕਰਕੇ ਸੱਚ ਤੇ ਧਰਮ ਵਾਲਾ, ਲੰਗਰ ਸਾਧੂਆਂ ਤਾਈਂ ਛਕਾਇਆ ਏ
****
ਸੌਦਾ ਕਰਕੇ ਸੱਚ ਤੇ ਧਰਮ ਵਾਲਾ, ਲੰਗਰ ਸਾਧੂਆਂ ਤਾਈਂ ਛਕਾਇਆ ਏ
ਵਹਿਮਾਂ ਤੇ ਭਰਮਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ, ਉਸ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਏ
ਨੀਵਿਆਂ ਤੇ ਮੰਦੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ, ਉਸ ਆਪਣੇ ਗਲ੍ਹ ਨਾਲ ਲਾਇਆ ਏ
ਅੱਜ ਮੰਨ ਕੇ ਉਸ ਉਪਕਾਰ ਤਾਈਂ, ਸਿਰ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਝੁਕਾਇਆ ਏ
ਕੀ ਗੱਲ ਕਹਾਂ ਉਸ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ, ਜਿਸ ਨਿਰਮਲ ਪੰਥ ਚਲਾਇਆ ਏ
ਸੌਦਾ ਕਰਕੇ ਸੱਚ ਤੇ ਧਰਮ ਵਾਲਾ, ਲੰਗਰ ਸਾਧੂਆਂ ਤਾਈਂ ਛਕਾਇਆ ਏ
ਬਾਬਰ ਦੀਆਂ ਚੱਕੀਆਂ ਚੱਲ ਪਈਆਂ, ਉਸ ਐਸਾ ਚੱਕਰ ਚਲਾਇਆ ਏ
ਸੱਜਣ ਠੱਗ ਨੂੰ ਬਖਸ਼ੀ ਸਜੱਣਤਾ, ਤੇਰਾ ਅੰਤ ਨਾ ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਇਆ ਏ
ਮਲਕ ਭਾਗੋ, ਕੌਡੇ ਤੇ ਸੱਜਣ ਤਾਈਂ, ਚੁੱਕ ਆਪਣੇ ਸੀਨੇ ਲਗਾਇਆ ਏ
ਕੀ ਗੱਲ ਕਹਾਂ ਉਸ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ, ਜਿਸ ਨਿਰਮਲ ਪੰਥ ਚਲਾਇਆ ਏ
ਸੌਦਾ ਕਰਕੇ ਸੱਚ ਤੇ ਧਰਮ ਵਾਲਾ, ਲੰਗਰ ਸਾਧੂਆਂ ਤਾਈਂ ਛਕਾਇਆ ਏ
ਕਿਰਤ ਕਰਕੇ ਨਾਮ ਜਪਦੇ ਰਹੋ, ਉਹਨਾਂ ਨਾਰਾ ਇਹੋ ਲਗਾਇਆ ਏ
ਵੰਡ ਕੇ ਛੱਕੋ ਹੁਕਮ ਹੈ ਸਤਿਗੁਰੁ ਦਾ, ਚੰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅਪਣਾਇਆ ਏ
ਝੂਠ ਨਿੰਦਿਆ ਚੋਰੀ ਤੇ ਯਾਰੀ ਤਾਈਂ, ਉਹਨਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਦੂਰ ਭਜਾਇਆ ਏ
ਕੀ ਗੱਲ ਕਹਾਂ ਉਸ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ, ਜਿਸ ਨਿਰਮਲ ਪੰਥ ਚਲਾਇਆ ਏ
ਸੌਦਾ ਕਰਕੇ ਸੱਚ ਤੇ ਧਰਮ ਵਾਲਾ, ਲੰਗਰ ਸਾਧੂਆਂ ਤਾਈਂ ਛਕਾਇਆ ਏ
ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਮਿਸਾਲ ਹੈ ਨਾਨਕ, ਹੱਲ ਆਪਣੇ ਹੱਥੀਂ ਚਲਾਇਆ ਏ
ਪਿਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਵੇ, ਉਹਨਾਂ ਰਸਤਾ ਅਸਾਨੂੰ ਦਿਖਾਇਆ ਏ
ਜਿਉਂਦੇ ਮਾਂ ਪਿਉ ਦੀ ਤੂੰ ਸੇਵਾ ਕਰ, ਦੱਸ ਮੋਇਆਂ ਨੇ ਕੀ ਫੱਲ ਪਾਇਆ ਏ
ਕੀ ਗੱਲ ਕਹਾਂ ਉਸ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ, ਜਿਸ ਨਿਰਮਲ ਪੰਥ ਚਲਾਇਆ ਏ
ਸੌਦਾ ਕਰਕੇ ਸੱਚ ਤੇ ਧਰਮ ਵਾਲਾ, ਲੰਗਰ ਸਾਧੂਆਂ ਤਾਈਂ ਛਕਾਇਆ ਏ
****
ਫੂਕ .......... ਕਾਵਿ ਵਿਅੰਗ / ਇੰਦਰਜੀਤ ਪੁਰੇਵਾਲ,ਨਿਊਯਾਰਕ
ਛਕਣ ਵਾਲਾ ਚਾਹੀਦਾ ਛਕਾਉਣੀ ਸਾਨੂੰ ਆਉਂਦੀ ਏ।
ਨਿੱਕੀ ਜਿੰਨੀ ਫੂਕ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਮੱਲ ਢਾਉਂਦੀ ਏ ।
ਅੱਜਕਲ ਇਸ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਆਮ ਹੋ ਗਿਆ ,
ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਹੀ ਇਹਨੂੰ ਛਕਦੀ ਛਕਾਉਂਦੀ ਏ।
ਕਰਿਓ ਯਕੀਨ ਮੇਰਾ ਇਹ ਵੀ ਇਕ ਕਲਾ ਏ,
ਮਾੜੇ-ਧੀੜੇ ਬੰਦੇ ਤਾਂਈ ਮਾਰਨੀ ਨਾ ਆਉਂਦੀ ਏ।
ਓਨੀ ਕੁ ਛਕਾਓ ਜਿੰਨੀ ਹੱਸ ਕੇ ਕੋਈ ਛਕ ਲਵੇ,
ਵਿੱਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਰੀ ਫੂਕ ਗੱਡੀ ਉਲਟਾਉਂਦੀ ਏ।
ਵੇਖੇ ਮੈਂ ਗੁਬਾਰਿਆਂ ਦੇ ਵਾਂਗ ਕਈ ਫੱਟਦੇ,
ਮਾੜੇ ਮਿਹਦੇ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰਾਸ ਨ ਇਹ ਆਉਂਦੀ ਏ।
ਬੜੇ-ਬੜੇ ਖੱਬੀ ਖਾਨ ਮੂਧੇ ਕਰ ਸੁੱਟਦੀ,
ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੀ ਕੁਰਸੀ ਹਿਲਾਉਂਦੀ ਏ।
ਅਫਸਰਾਂ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਹੌਲੀ ਜਿਹੀ ਮਾਰਿਆਂ,
ਵਰਿਆਂ ਦੇ ਰੁਕੇ ਕੰਮ ਪਲਾਂ ‘ਚ ਕਰਾਉਂਦੀ ਏ।
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਛਕਿਆਂ ਘਿਓ ਵਾਂਗੂ ਲੱਗਦੀ,
ਦੇਰ ਬਾਦ ਬੰਦੇ ਦੇ ਧਿਆਣ ਵਿਚ ਆਉਂਦੀ ਏ।
ਚੁਗਲੀ ਤੇ ਨਿੰਦਿਆ ਦੀ ਤੀਜੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਏ,
ਕਰ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕੁਝ ਵੱਖਰਾ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਏ।
ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਵਾਂਗੂ ਸਿਹਤ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਏ,
ਬਿਨਾ ਛਕੇ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਨਾ ਰਾਤੀਂ ਨੀਂਦ ਆੳਂਦੀ ਏ।
ਅੱਖੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿਸਦੀ ਨਾ ਕੋਈ ਰੰਗ ਰੂਪ ਨਾ,
ਹਵਾ ਥਾਣੀ ਲੰਘਕੇ ਤੇ ਕੰਨਾਂ ‘ਚ ਸਮਾਉਂਦੀ ਏ।
‘ਪੁਰੇਵਾਲ’ ਸੱਚੀਂ ਤੈਨੂੰ ਲਿਖਣੇ ਦਾ ਚੱਜ ਨਾ,
ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਫੂਕ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਾਉਂਦੀ ਏ।
ਨਿੱਕੀ ਜਿੰਨੀ ਫੂਕ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਮੱਲ ਢਾਉਂਦੀ ਏ ।
ਅੱਜਕਲ ਇਸ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਆਮ ਹੋ ਗਿਆ ,
ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਹੀ ਇਹਨੂੰ ਛਕਦੀ ਛਕਾਉਂਦੀ ਏ।
ਕਰਿਓ ਯਕੀਨ ਮੇਰਾ ਇਹ ਵੀ ਇਕ ਕਲਾ ਏ,
ਮਾੜੇ-ਧੀੜੇ ਬੰਦੇ ਤਾਂਈ ਮਾਰਨੀ ਨਾ ਆਉਂਦੀ ਏ।
ਓਨੀ ਕੁ ਛਕਾਓ ਜਿੰਨੀ ਹੱਸ ਕੇ ਕੋਈ ਛਕ ਲਵੇ,
ਵਿੱਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਰੀ ਫੂਕ ਗੱਡੀ ਉਲਟਾਉਂਦੀ ਏ।
ਵੇਖੇ ਮੈਂ ਗੁਬਾਰਿਆਂ ਦੇ ਵਾਂਗ ਕਈ ਫੱਟਦੇ,
ਮਾੜੇ ਮਿਹਦੇ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰਾਸ ਨ ਇਹ ਆਉਂਦੀ ਏ।
ਬੜੇ-ਬੜੇ ਖੱਬੀ ਖਾਨ ਮੂਧੇ ਕਰ ਸੁੱਟਦੀ,
ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੀ ਕੁਰਸੀ ਹਿਲਾਉਂਦੀ ਏ।
ਅਫਸਰਾਂ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਹੌਲੀ ਜਿਹੀ ਮਾਰਿਆਂ,
ਵਰਿਆਂ ਦੇ ਰੁਕੇ ਕੰਮ ਪਲਾਂ ‘ਚ ਕਰਾਉਂਦੀ ਏ।
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਛਕਿਆਂ ਘਿਓ ਵਾਂਗੂ ਲੱਗਦੀ,
ਦੇਰ ਬਾਦ ਬੰਦੇ ਦੇ ਧਿਆਣ ਵਿਚ ਆਉਂਦੀ ਏ।
ਚੁਗਲੀ ਤੇ ਨਿੰਦਿਆ ਦੀ ਤੀਜੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਏ,
ਕਰ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕੁਝ ਵੱਖਰਾ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਏ।
ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਵਾਂਗੂ ਸਿਹਤ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਏ,
ਬਿਨਾ ਛਕੇ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਨਾ ਰਾਤੀਂ ਨੀਂਦ ਆੳਂਦੀ ਏ।
ਅੱਖੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿਸਦੀ ਨਾ ਕੋਈ ਰੰਗ ਰੂਪ ਨਾ,
ਹਵਾ ਥਾਣੀ ਲੰਘਕੇ ਤੇ ਕੰਨਾਂ ‘ਚ ਸਮਾਉਂਦੀ ਏ।
‘ਪੁਰੇਵਾਲ’ ਸੱਚੀਂ ਤੈਨੂੰ ਲਿਖਣੇ ਦਾ ਚੱਜ ਨਾ,
ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਫੂਕ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਾਉਂਦੀ ਏ।
ਬੰਦਾ.......... ਗ਼ਜ਼ਲ / ਅਮਰਜੀਤ ਕੌਰ ਹਿਰਦੇ
ਹੋਇਆ ਅੱਜਕੱਲ ਕਾਫਰ ਬੰਦਾ
ਤਾਂਹੀਓ ਅੱਜਕੱਲ ਵਾਫਰ ਬੰਦਾ ।
ਅਜੇ ਵੀ ਵੱਸਦਾ ਰੱਬ ਬੰਦਿਆਂ ਵਿਚ,
ਰੱਬ ਤੋਂ ਹੋਇਆ ਨਾਬਰ ਬੰਦਾ ।
ਸ਼ਬਦ ਤੀਰ ਨਾਲ ਸੁਧਿਰਆ ਬਾਬਰ,
ਗਿਆਨਵਾਨ ਹੋਇਆ ਬਾਬਰ ਬੰਦਾ ।
ਮੋਮਨ ਰਿਹਾ ਮੋਮ ਦਿਲ ਨਾਂਹੀ,
ਹੋਇਆ ਅੱਜਕੱਲ ਜਾਬਰ ਬੰਦਾ ।
ਹਿੰਦੂ, ਮੁਸਲਿਮ, ਸਿੱਖ ਹੋ ਗਿਆ,
ਇਨਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਗਿਆ ਘਾਬਰ ਬੰਦਾ ।
ਗਾਂ, ਸੂਰ ਸੱਭ ਵੱਢ ਕੇ ਖਾ ਗਿਆ,
ਵੱਢਿਆ ਪਿਆ ਬਰਾਬਰ ਬੰਦਾ ।
ਜਹਾਦ ਦੇ ਨਾ ਫਸਾਦ ਕਰਾਉਂਦਾ,
ਬਣਿਆ ਅੱਜ ਜਨਾਵਰ ਬੰਦਾ ।
ਤਾਂਹੀਓ ਅੱਜਕੱਲ ਵਾਫਰ ਬੰਦਾ ।
ਅਜੇ ਵੀ ਵੱਸਦਾ ਰੱਬ ਬੰਦਿਆਂ ਵਿਚ,
ਰੱਬ ਤੋਂ ਹੋਇਆ ਨਾਬਰ ਬੰਦਾ ।
ਸ਼ਬਦ ਤੀਰ ਨਾਲ ਸੁਧਿਰਆ ਬਾਬਰ,
ਗਿਆਨਵਾਨ ਹੋਇਆ ਬਾਬਰ ਬੰਦਾ ।
ਮੋਮਨ ਰਿਹਾ ਮੋਮ ਦਿਲ ਨਾਂਹੀ,
ਹੋਇਆ ਅੱਜਕੱਲ ਜਾਬਰ ਬੰਦਾ ।
ਹਿੰਦੂ, ਮੁਸਲਿਮ, ਸਿੱਖ ਹੋ ਗਿਆ,
ਇਨਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਗਿਆ ਘਾਬਰ ਬੰਦਾ ।
ਗਾਂ, ਸੂਰ ਸੱਭ ਵੱਢ ਕੇ ਖਾ ਗਿਆ,
ਵੱਢਿਆ ਪਿਆ ਬਰਾਬਰ ਬੰਦਾ ।
ਜਹਾਦ ਦੇ ਨਾ ਫਸਾਦ ਕਰਾਉਂਦਾ,
ਬਣਿਆ ਅੱਜ ਜਨਾਵਰ ਬੰਦਾ ।
ਦੀਵਾਲੀ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਸੁਮਿਤ ਟੰਡਨ
ਮੈਂ ਦੀਵਾ ਤੇਰੀਆਂ ਸੱਧਰਾਂ ਦਾ, ਤੂੰ ਚਾਵਾਂ ਭਰੀ ਦੀਵਾਲੀ ਏ
ਮੈਂ ਰੌਣਕ ਤੇਰੇ ਵਿਹੜਿਆਂ ਦੀ, ਤੂੰ ਰੌਸ਼ਨੀ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲੀ ਏ
ਇਹ ਬੱਤੀ ਜੋ ਉਮੰਗਾਂ ਦੀ, ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਤੇਲ ‘ਚ ਬਾਲੀ ਏ
ਇਹ ਰੌਸ਼ਨੀ ਮੇਲ ਮਿਲਾਪਾਂ ਦੀ, ਇਹ ਰੌਸ਼ਨੀ ਮਿਹਰਾਂ ਵਾਲੀ ਏ
ਇਹ ਚਾਵਾਂ ਭਰੀ ਦੀਵਾਲੀ ਏ... !
ਇਹ ਮਿੱਠੀ ਯਾਦ ਹੈ ਹਾਸੇ ਦੀ, ਲੈ ਚੂਰੀ ਵੰਡ ਪਤਾਸੇ ਦੀ
ਇਹ ਪੂਜਾ ਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਵੀ ਏ, ਇਹ ਦਾਤਾਂ ਵੰਡਣ ਵਾਲੀ ਏ
ਇਹ ਸਾਦਗ਼ੀ ਭਰੀ ਦੀਵਾਲੀ ਏ... !
ਕੁਛ ਵੰਡਦੇ ਅੱਜ ਸੌਗਾਤਾਂ ਨੇ, ਕੁਛ ਮੰਗਦੇ ਪਏ ਖ਼ੈਰਾਤਾਂ ਨੇ
ਇਸ ਜੱਗ ਦੀ ਲੋੜ ਨਿਰਾਲੀ ਏ ਪਰ ਰਾਤ ਰਹਿਮਤਾਂ ਵਾਲੀ ਏ
ਇਹ ਚਾਵਾਂ ਭਰੀ ਦੀਵਾਲੀ ਏ....!
ਇਹ ਰਾਤ ਹੈ ਰੌਣਕ ਮੇਲਿਆਂ ਦੀ, ਸੱਭ ਗੁਰੂਆਂ ਦੀ ਸੱਭ ਚੇਲਿਆਂ ਦੀ
ਇਸ ਰਾਤ ਦੀ ਗੱਲ ਮਤਵਾਲੀ ਏ, ਇਹ ਮੁਹੱਬਤਾਂ ਭਰੀ ਦੀਵਾਲੀ ਏ
ਇਹ ਯਾਦਾਂ ਭਰੀ ਦੀਵਾਲੀ ਏ…॥
ਮੈਂ ਰੌਣਕ ਤੇਰੇ ਵਿਹੜਿਆਂ ਦੀ, ਤੂੰ ਰੌਸ਼ਨੀ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲੀ ਏ
ਇਹ ਬੱਤੀ ਜੋ ਉਮੰਗਾਂ ਦੀ, ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਤੇਲ ‘ਚ ਬਾਲੀ ਏ
ਇਹ ਰੌਸ਼ਨੀ ਮੇਲ ਮਿਲਾਪਾਂ ਦੀ, ਇਹ ਰੌਸ਼ਨੀ ਮਿਹਰਾਂ ਵਾਲੀ ਏ
ਇਹ ਚਾਵਾਂ ਭਰੀ ਦੀਵਾਲੀ ਏ... !
ਇਹ ਮਿੱਠੀ ਯਾਦ ਹੈ ਹਾਸੇ ਦੀ, ਲੈ ਚੂਰੀ ਵੰਡ ਪਤਾਸੇ ਦੀ
ਇਹ ਪੂਜਾ ਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਵੀ ਏ, ਇਹ ਦਾਤਾਂ ਵੰਡਣ ਵਾਲੀ ਏ
ਇਹ ਸਾਦਗ਼ੀ ਭਰੀ ਦੀਵਾਲੀ ਏ... !
ਕੁਛ ਵੰਡਦੇ ਅੱਜ ਸੌਗਾਤਾਂ ਨੇ, ਕੁਛ ਮੰਗਦੇ ਪਏ ਖ਼ੈਰਾਤਾਂ ਨੇ
ਇਸ ਜੱਗ ਦੀ ਲੋੜ ਨਿਰਾਲੀ ਏ ਪਰ ਰਾਤ ਰਹਿਮਤਾਂ ਵਾਲੀ ਏ
ਇਹ ਚਾਵਾਂ ਭਰੀ ਦੀਵਾਲੀ ਏ....!
ਇਹ ਰਾਤ ਹੈ ਰੌਣਕ ਮੇਲਿਆਂ ਦੀ, ਸੱਭ ਗੁਰੂਆਂ ਦੀ ਸੱਭ ਚੇਲਿਆਂ ਦੀ
ਇਸ ਰਾਤ ਦੀ ਗੱਲ ਮਤਵਾਲੀ ਏ, ਇਹ ਮੁਹੱਬਤਾਂ ਭਰੀ ਦੀਵਾਲੀ ਏ
ਇਹ ਯਾਦਾਂ ਭਰੀ ਦੀਵਾਲੀ ਏ…॥
ਦਿਵਾਲੀ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਸ਼ਮੀ ਜਲੰਧਰੀ
ਇਸ ਵਾਰ ਫਿਰ ਦਿਵਾਲੀ ਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਜਗਮਗਾਇਆ,
ਐਪਰ ਹਾਓਮੈ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦਾ ਦਿਲ ਨਹੀ ਰੁਸ਼ਨਾਇਆ |
ਉਂਝ ਤਾਂ ਉਜਾਲੇ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀ ਸੀ ਰਾਤ ਭਰ ,
ਫਿਰ ਵੀ ਕਈਆਂ ਜੂਏ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਆਪ ਲੁਟਾਇਆ |
ਦਾਵਤ ਖਾਂਦੇ- ਖਾਂਦੇ ਲੋਕ ਸੁੱਤੇ ਨਹੀ ਸਾਰੀ ਰਾਤ,
ਸੜਕ ਪਿਆ ਯਤੀਮ ਵੀ ਭੁੱਖ ਨਾਲ ਸੌ ਨਾਂ ਪਾਇਆ |
ਖੁਸ਼ ਹੋ ਗਏ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਅਫਸਰ ਕਈ ਨੇਤਾ ਰਿਸ਼ਵਤ ਖੋਰ
ਰਿਸ਼ਵਤ ਨੂੰ ਤੋਹਫਿਆ ਦਾ ਨਕ਼ਾਬ ਜਿਨਾ ਚੜ੍ਹਾਇਆ |
ਗਰੀਬ ਦੀ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਹਰ ਖਵਾਹਿਸ਼ ਰਹੀ ਅਧੂਰੀ,
ਦੂਜਿਆ ਦੀ ਆਤਿਸ਼ਬਾਜ਼ੀ ਤੇ ਮਨ ਆਪਣਾ ਪਰਚਾਇਆ |
ਗਲੀ - ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਮੈਖਾਨੇ “ ਸ਼ਮੀ “ ਸਾਕੀ ਵੀ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ,
ਫਿਰ ਵੀ ਬਿਨਾ ਮੁਹੱਬਤ ਦੇ ਹਰ ਸਕਸ਼ ਰਿਹਾ ਤਿਹਾਇਆ |
ਐਪਰ ਹਾਓਮੈ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦਾ ਦਿਲ ਨਹੀ ਰੁਸ਼ਨਾਇਆ |
ਉਂਝ ਤਾਂ ਉਜਾਲੇ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀ ਸੀ ਰਾਤ ਭਰ ,
ਫਿਰ ਵੀ ਕਈਆਂ ਜੂਏ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਆਪ ਲੁਟਾਇਆ |
ਦਾਵਤ ਖਾਂਦੇ- ਖਾਂਦੇ ਲੋਕ ਸੁੱਤੇ ਨਹੀ ਸਾਰੀ ਰਾਤ,
ਸੜਕ ਪਿਆ ਯਤੀਮ ਵੀ ਭੁੱਖ ਨਾਲ ਸੌ ਨਾਂ ਪਾਇਆ |
ਖੁਸ਼ ਹੋ ਗਏ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਅਫਸਰ ਕਈ ਨੇਤਾ ਰਿਸ਼ਵਤ ਖੋਰ
ਰਿਸ਼ਵਤ ਨੂੰ ਤੋਹਫਿਆ ਦਾ ਨਕ਼ਾਬ ਜਿਨਾ ਚੜ੍ਹਾਇਆ |
ਗਰੀਬ ਦੀ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਹਰ ਖਵਾਹਿਸ਼ ਰਹੀ ਅਧੂਰੀ,
ਦੂਜਿਆ ਦੀ ਆਤਿਸ਼ਬਾਜ਼ੀ ਤੇ ਮਨ ਆਪਣਾ ਪਰਚਾਇਆ |
ਗਲੀ - ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਮੈਖਾਨੇ “ ਸ਼ਮੀ “ ਸਾਕੀ ਵੀ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ,
ਫਿਰ ਵੀ ਬਿਨਾ ਮੁਹੱਬਤ ਦੇ ਹਰ ਸਕਸ਼ ਰਿਹਾ ਤਿਹਾਇਆ |
Subscribe to:
Posts (Atom)