ੳਹਨਾਂ ਯਾਰਾਂ ਨੂੰ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਅਰਸ਼ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬੜਿੰਗ

ਔਖੇ ਵੇਲੇ ਕੋਈ ਕੋਲ ਨਾ ਖੜਿਆ
ਮੇਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਨਾ ਲੜਿਆ
ਯਾਰ ਡੁਬਦਾ ਸੂਰਜ ਸਮਝ ਮੈਨੂੰ
ਇੱਕ ਇੱਕ ਕਰ ਛੱਡ ਗਏ ਨੇ
ੳਹਨਾਂ ਯਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਕੀ ਆਖਾਂ
ਜੋ ਆਪਣਾ ਬਣ ਕੇ ਠੱਗ ਗਏ ਨੇ…

ਵਕਤ ਮਾੜੇ ਤੋਂ ਮੁੱਖ ਮੋੜ ਗਏ
ਕੌਡੀਆਂ ਦੇ ਭਾਅ ਸਾਨੂੰ ਤੋਲ ਗਏ
ਹੀਰਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਦੇ ਕੀਮਤੀ ਸਾਂ
ਕੌਡੀ ਮੁੱਲ ਸਾਡਾ ਅੱਜ ਦੱਸ ਗਏ ਨੇ
ੳਹਨਾਂ ਯਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਕੀ ਆਖਾਂ
ਜੋ ਆਪਣਾ ਬਣ ਕੇ ਠੱਗ ਗਏ ਨੇ…

ਵਤਨਾਂ ਦੀ ਮਹਿਕ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਦਿਲਜੋਧ ਸਿੰਘ

ਜਿਸ  ਖੁਸ਼ਬੋਈ  ਮਹਿਕ  ਸੱਜਣਾਂ  ਦੀ
ਉਹ  ਖੁਸ਼ਬੋਆਂ  ਮੇਰੇ ਵਤਨੋਂ  ਆਈਆਂ

ਜਿਸ ਪਵਨ ਨੇ ਮਹਿਕਾਂ  ਢੋਹੀਆਂ
ਮੇਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਚੁੰਮ ਕੇ  ਆਈਆਂ

ਸੱਤ  ਸਮੁੰਦਰ ਲੰਘ ਕੇ  ਆਈਆਂ
ਕਈ  ਲੋਕਾਂ  ਨੂੰ  ਮਿਲਕੇ  ਆਈਆਂ

ਇਹ ਹਵਾਵਾਂ ਬੜੀਆਂ ਨਿੱਘੀਆਂ 
ਇਹ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ  ਦਾ ਨਿੱਘ ਲਿਆਈਆਂ

ਗੁਆਚੇ ਦੀ ਭਾਲ.......... ਕਾਵਿ ਵਿਅੰਗ / ਤਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ‘ਦੁਪਾਲ ਪੁਰ’

ਪੈਸਾ ਦੀਨ ਤੇ ਪੈਸਾ ਈਮਾਨ ਬਣਿਆਂ
ਦੁਨੀਆਂ ਇਸੇ ਲਈ ਰਹੀ ਏ ਨੱਚ ਯਾਰੋ ।

ਭਲੇ ਬੁਰੇ ਦਾ ਨਿਰਖ ਨਾ ਰਿਹਾ ਕੋਈ
ਸਮਝੋ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮਰ ਗਿਆ ਮੱਚ ਯਾਰੋ ।

ਚਾਰੋਂ ਤਰਫ ਹੀ ਕੁਫ਼ਰ ਦੀ ਚੜ੍ਹੀ ‘ਨ੍ਹੇਰੀ
ਸੋਨਾ  ਆਖ ਕੇ  ਵੇਚਦੇ  ਕੱਚ  ਯਾਰੋ ।

ਦੋਹੇ……… ਦੋਹੇ / ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੋਹੀ

ਡਾਢਾ ਔਖਾ ਹੋਇਆ ਕਰਨਾ, ਰੋਟੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ,
ਕਾਰੀਗਰ ਹੀ ਵੇਚੀ ਜਾਂਦੇ ਹੁਣ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਸੰਦ।

ਜਿਹੜੇ ਬੰਦੇ ਸਮਝਦੇ, ਕਿ ਉਹ ਵੱਡੇ ਘਰਦੇ ਨੇ,
ਵੱਡੇ ਵੱਡਿਆਂ ਦਾ ਉਹ ਵੀ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਭਰਦੇ ਨੇ।

ਅੱਜ ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ, ਲੱਚਰਤਾ ਦੀ ਝਾਤ,
ਖੌਰੇ ਕਦ ਤੱਕ ਚੱਲਣੀ ਇਹ ਬੇ-ਸ਼ਰਮੀ ਦੀ ਬਾਤ।

ਜੋ ਅਮਲਾਂ ਤੋਂ ਸੱਖਣੇ, ਕਿਸ ਕੰਮ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼,
ਮਨ- ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਿਹਾ ਪਾਪਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼।

ਜੁੜਿਆ ਵਰ........... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਨਿਊਯਾਰਕ

ਜੁੜਿਆ ਵਰ, ਕੁੜਿਆ ਵਰ, ਹਰਦਮ ਲੜਦਾ ਰਹਿੰਦਾ
ਆਖਾ ਮੰਨਾਂ, ਗੱਲ ਨਾ ਭੰਨਾਂ, ਫਿਰ ਵੀ ਸੜਦਾ ਰਹਿੰਦਾ

ਬਾਬਲ ਮੇਰੇ ਕਈ ਸੌਗ਼ਾਤਾਂ, ਦਾਜ ਬਣਾ ਘਰ ਭਰਿਆ
ਫਲਾਣੇ ਕਿਆਂ ਦੇ ਕੋਲ 'ਵਲੈਤਣ', ਇਹ ਨਾ ਨੰਨਾ ਧਰਿਆ
ਗੱਲ-ਗੱਲ ਤੇ ਸਾੜੇ, ਸੀਨਾ ਛਲਣੀ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ

ਮਾਂ ਤਾਂ ਚੁੱਕਦੀ, ਨਣਦ ਵੀ ਆਖੇ, ਕੱਢ ਬਾਹਰ ਮਹਾਰਾਣੀ ਨੂੰ,
ਕੱਪੜੇ ਧੋਵੇ, ਭਾਂਡੇ ਮਾਂਜੇ, ਚੌਂਕੇ ਚਾੜ੍ਹ ਚੌਧਰਾਣੀ ਨੂੰ
ਲਾਈ-ਲੱਗਾਂ ਦੇ ਵਾਂਗੂ ਇਹੀਓ ਪਹਾੜਾ ਪੜ੍ਹਦਾ ਰਹਿੰਦਾ

ਦੋਹੇ........... ਦੋਹੇ / ਦੀਪ ਜ਼ੀਰਵੀ

ਹਫੜਾ ਦਫੜੀ ਜਿੰਦਗੀ, ਸ਼ਾਂਤ ਇੱਕਦਮ ਮੌਤ
ਜੋ ਨਾ ਸੋਚੇ, ਨਾ ਬੋਲਦਾ; ਜਾਣੋ ਹੋਇਆ ਫੌਤ

ਜਿੰਦਗੀ ਹਰਦਮ ਬਦਲਦੀ; ਪਲ ਪਲ ਕਰੇ ਵਿਕਾਸ
ਭਾਵਾਂ ਦੇ ਸੰਵਾਦ ਹਨ; ਆਸ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ

ਜਿੰਦਗੀ ਬੋਝ ਨਾ ਸਮਝਿਓ, ਜੀਵਨ ਜੋਗਿਓ ਆਪ
ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਤੋਂ ਵਧ ਨਾ, ਜੱਗ ਤੇ ਕੋਈ ਪਾਪ

ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ, ਅਲਵਿਦਾ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ

ਹੱਡਾਂ ਦਾ ਬਾਲਣ ਲਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ
ਰੱਬ 'ਤੇ ਟੇਕ ਟਿਕਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ
ਭੁੱਖਾ ਵੀ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ
ਰੱਜਿਆਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਰਜਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ
ਤੇਰੇ ਕੋਧਰੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਰਿਹਾ
ਤੇਰਾ ਮੈਲਾ ਕੁੜਤਾ ਸ਼ੁੱਧ ਰਿਹਾ
ਤੇਰਾ ਭਾਗੋ ਦੇ ਨਾਲ ਯੁੱਧ ਰਿਹਾ
ਤਿਣਕਾ ਰਿਹਾ ਕਦੇ ਰੁੱਗ ਰਿਹਾ
ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ, ਅਲਵਿਦਾ

ਕੌੜਾ-ਸੱਚ……… ਨਜ਼ਮ / ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਐੱਸ.

ਪੰਛੀ
ਆਲ੍ਹਣੇ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ
ਬੋਟਾਂ ਦੀਆਂ
ਚੁੰਝਾਂ ਵਿੱਚ ਚੁੰਝਾਂ ਪਾ ਕੇ
ਚੋਗਾ ਖਵਾਉਂਦੇ ਹਨ
ਲਾਡ ਕਰਦੇ ਹਨ
ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ
ਤੇ ਉੁਡਾਰੀ ਲਈ
ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਮਾਈ, ਭਾਈ ਤੇ ਡਾਈ.......... ਕਾਵਿ ਵਿਅੰਗ / ਤਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ‘ਦੁਪਾਲ ਪੁਰ’

ਕੌਮੀ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਦੇਖ ਕੇ  ਹਾਲ ਜਾਪੇ
ਝੱਖੜ ਚੰਦਰਾ ਪਿਆ ਏ ਝੁੱਲ ਸਾਡੇ ।

ਪੱਗਾਂ  ਚੁੰਨੀਆਂ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਮਾਣ ਕਰਨਾ
ਕਾਕੇ-ਕਾਕੀਆਂ ਗਏ ਨੇ ਭੁੱਲ ਸਾਡੇ ।

ਭਾਈਆ ਭੈਣ ਬੀਬੀ ਕਹਿਣਾ ਛੱਡਿਆ ਏ
ਦੀਵੇ ਹੋਣ ਪਏ ਵਿਰਸੇ ਦੇ ਗੁੱਲ ਸਾਡੇ ।

ਵਿਰਸਾ ਆਪਣਾ ਛੱਡ ਕੇ ਭਟਕਦੇ ਹਾਂ
ਤਾਂਹੀਂਉਂ ਕੌਡੀਆਂ ਪੈਂਦੇ ਨੇ ਮੁੱਲ ਸਾਡੇ ।

ਡਰੱਗ ਡੀਲਰਾਂ ਦੇ ਨਾਂ........ ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਬਲਜਿੰਦਰ ਸੰਘਾ

ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਨਕਲਾਂ ਮਾਰ ਕੇ ਕੀਤੀ ਪੜ੍ਹਾਈ
ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ।
ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਜਿ਼ੰਦਗੀਆਂ ਗਾਲ ਕੇ ਕੀਤੀ ਕਮਾਈ
ਕਮਾਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ।
ਕਿਸੇ ਮਾਂ ਦੇ ਇਕਲੌਤੇ ਪੁੱਤ ਨੂੰ
ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਕੇ
ਨਸ਼ੇ ‘ਤੇ ਲਾ ਦੇਣਾ ।
ਤੇ ਉਸਨੂੰ

ਯਾਰ……… ਨਜ਼ਮ / ਕਵਿਤਾ / ਅਰਸ਼ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬੜਿੰਗ

ਪਰਖਣ ‘ਤੇ ਬਹੁਤੇ ਦੋਸਤ ਨਿਕਲਦੇ ਨੇ ਗੱਦਾਰ
ਕਿਸਮਤ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਨੇ ਸੱਚੇ ਯਾਰ

ਜਿਸਦੀ ਅੱਖ ਹੋਵੇ, ਦੌਲਤ ਜਾਂ ਉਚ ਪਦਵੀ ਤੇ
ਉਸ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਨਹੀ ਯਾਰ ਲਈ ਪਿਆਰ

ਦੁੱਖਾਂ ਦੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ, ਜੇ ਯਾਰ ਛੱਡ ਦੇਵਣ ਸਾਥ,
ਸਮਝਣਾ ਹੱਥ ਲੱਗਾ ਸੀ, ਕੋਈ ਜੰਗਾਲਿਆ ਔਜਾਰ     

ਮੁਸਕਲ ਨਾਲ ਹੀ ਲੱਭਦੇ ਨੇ ਏਥੇ ਸੱਚੇ ਯਾਰ
ਬੇੜੀ ਬਣ ਜੋ ਕਰਾਉਣ, ਦੁੱਖਾਂ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਪਾਰ

ਸ਼ਾਇਰ.......... ਗ਼ਜ਼ਲ / ਸੁਹਿੰਦਰ ਬੀਰ

ਹਵਾਵਾਂ ਵਿਚ ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਭਰ ਦਵੀਂ ਸ਼ਾਇਰ!
ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਮੋਕ੍ਹਲਾ ਤੇ ਜੀਣ ਜੋਗਾ ਕਰ ਦਵੀਂ ਸ਼ਾਇਰ!

ਹੱਦਾਂ ਤੇ ਹਾਂ ਵਿਛਾ ਬੈਠੇ, ਅਸੀਂ ਜੋ ਅਗਨ ਇਹ ਤਾਰਾਂ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੀਤ ਕਰਕੇ ਮਹਿਕ ਦੇ ਫੁੱਲ ਧਰ ਦਵੀਂ ਸ਼ਾਇਰ!

ਬਿਗਾਨੀ ਆਸ ਤੇ ਬੈਠੇ ਫੈਲਾ ਕੇ ਝੋਲ ਜੋ ਅਪਣੀ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਝੋਲ ਵਿਚ ਵੀ ਰਿਜ਼ਕ ਰਜਵਾਂ ਭਰ ਦਵੀਂ ਸ਼ਾਇਰ!

ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਦਗ਼ਰਜ਼ ਹੋਏ ਨੇ, ਅਹਿਲਕਾਰ ਹੁਣ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੇ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਕਲ ਤੋਂ ਪਰਦੇ, ਉਲਾਂਭੇ ਕਰ ਦਵੀਂ ਸ਼ਾਇਰ!

ਕਿਉਂ........... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਦੀਪ ਜ਼ੀਰਵੀ

ਗਊ ਸ਼ਾਲਾ  ਦੇ ਹੁੰਦਿਆਂ-ਸੁੰਦਿਆਂ ਸੜਕਾਂ ਉੱਤੇ ਗਾਵਾਂ ਕਿਓਂ
ਪੁੱਤ ਧੀਆਂ ਦੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਸੁੰਦਿਆਂ ਅਵਾਜ਼ਾਰ ਕਈ ਮਾਵਾਂ ਕਿਓਂ

ਜੇ ਛਾਵਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਓਂ ਪਏ ਬੂਟੇ ਵੱਢਦੇ ਹੋ
ਜੇ ਵਢਣੇ ਹਨ ਬੂਟੇ, ਭਲਿਓ! ਲੋਚਦੇ ਹੋ ਫਿਰ ਛਾਵਾਂ ਕਿਓਂ

ਨੇੜ-ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥੀਂ ਕੁੱਖੀਂ ਕਤਲ ਕਰ ਛੱਡੋ
ਸ਼ੇਰਾਂ ਵਾਲੀ ਦੇ ਦਰ ਵਾਲੀਆਂ ਗਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਫਿਰ ਰਾਹਵਾਂ ਕਿਓਂ

ਦਲ ਤੇ ਰਾਜ ਨਹੀ ਸੀ ਓਹਦਾ ਓਹ ਤਾਂ ਦਿਲਾਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਹੈ
ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਸਰਦਾਰ ਦੇ ਮੂਹਰੇ ਤਾਹਿਓਂ ਸੀਸ ਝੁਕਾਵਾਂ ਇਓਂ

ਪਤਾ ਨਹੀਂ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਘਾਇਲ

ਉਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਵੇਖਿਆ ਸੀ ਮੈਂ,
ਮੈਨੂੰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਆਪਣਾ ਬਣਾਇਆ ਉਸਨੇ,
ਪਤਾ ਨਹੀਂ?

ਹਮੇਸ਼ਾ ਖੁਆਬਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖਦਾ ਸੀ, ਉਸਨੂੰ ਮੈਂ,
ਕਿਉਂ ਮੇਰਾ ਇੱਕ ਵੀ ਖੁਆਬ ਨਾ ਸਜਾਇਆ ਉਸਨੇ,
ਪਤਾ ਨਹੀਂ?

ਮੈਂ ਤਾਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਸਦਾ ਉਸਨੂੰ, ਖੁਸ਼ ਵੇਖਣਾ,
ਮੈਨੂੰ ਕਿਉਂ ਇੰਨਾ ਰੁਲਾਇਆ ਉਸਨੇ,
ਪਤਾ ਨਹੀਂ?

ਸੋਚ ਸਮਝ ਕੇ, ਵੋਟ ਤੂੰ ਪਾਈਂ ਮਿੱਤਰਾ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਮਲਕੀਅਤ ਸਿੰਘ ਸੁਹਲ

ਪੰਜਾਂ ਸਾਲਾਂ 'ਚ  ਰੰਗ ਤੂੰ  ਕਈ ਵੇਖੇ ,
ਸੁਪਨਾ ਸਦਾ ਹੀ  ਉਚਾ ਤੂੰ ਸੋਚਦਾ ਸੈਂ।
ਤੂੰ ਪਾਈ ਵੋਟ ਸੀ  ਚੰਗੇ ਰਹਿਬਰਾਂ ਨੂੰ ,
ਉਮੀਦਾਂ ਉਚੀਆਂ ੳਚੀਆਂ ਲੋਚਦਾ ਸੈਂ।
ਹੁਣ ਪਰਖ਼ ਦਾ ਵੇਲਾ ਏ ਹੱਥ ਆਇਆ,
ਇਹਨੂੰ ਹਥੋਂ ਨਾ ਹੁਣ ਗੁਆਈਂ ਮਿੱਤਰਾ
ਗੱਲ ਇਕੋ ਹੀ  ਤੈਨੂੰ ਮੈਂ ਆਖਦਾ ਹਾਂ ,
ਸੋਚ ਸਮਝ ਕੇ ਵੋਟ ਤੂੰ ਪਾਈਂ ਮਿੱਤਰਾ।

ਸੂਲਾਂ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਜਸ ਸੈਣੀ

ਕਿੰਨਾ ਸੌਖਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਮੌਸਮਾਂ ਵਾਂਗ ਬਦਲ ਜਾਣਾ
ਜਿੰਦਗੀ ਨਾਮ ਹੈ ਬਦਲਣ ਦਾ
ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਸੰਭਲ ਜਾਣਾ

ਗਮ ਬੱਦਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਹੈ
ਅਸਮਾਨ ਤੋਂ ਵਿਛੜਣ ਦਾ
ਜਿਸ ਨੇ ਧਰਤੀ ਤੇ ਆ
ਬਣ ਜਲ ਜਾਣਾ

ਸੱਜਣ ਦੇ ਜਾਣ ਦਾ ਦੁੱਖ ਰਹੇਗਾ
ਪੈਰ ਵਿਚ ਚੁੱਭੀ ਸੂਲ਼ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਸੌਖਾ ਨਹੀ ਤੁਰਨਾਂ
ਤੇ ਝੱਲ ਜਾਣਾ

ਔਰਤ ਕਦੇ ਬੇਵਫ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ

ਕੋਈ ਕਵਿਤਾ ਖਰੀਦ ਲਵੇ
ਅਤੇ ਕਹੇ
ਕਿ ਇਹ ਮੇਰੀ ਹੋ ਗਈ
ਕੋਈ ਸਾਜ਼ ਖਰੀਦ ਲਵੇ
ਅਤੇ ਕਹੇ
ਕਿ ਇਹ ਮੇਰਾ ਹੋ ਗਿਆ
ਪਰ ਨਹੀਂ
ਕਵਿਤਾ ਕਦੇ
ਖਰੀਦਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ
ਸਾਜ਼ ਕਦੇ
ਖਰੀਦਣ ਵਾਲੇ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ

ਸਾਜਨ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ

(ਬਰਾਤ ਦੇ ਸਵਾਗਤ ਸਮੇਂ ਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ)

ਹਮ ਘਰ ਸਾਜਨ ਆਏ
ਹਮ ਘਰ ਸਾਜਨ ਆਏ
ਗਿਰਝਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਅੱਖਾਂ
ਬੇਸ਼ਰਮੀ ਦੇ ਜਾਏ

ਰਿਬਨ ਕੱਟਣ ਦੀ ਰਸਮ ਹੋਈ
ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਆਈਆਂ ਲ਼ਾਲ਼ਾਂ
ਠਰਕ ਹਿੜਕ ਦੇ ਭੁੱਖੇ
ਜਾਂਦੇ ਨਹੀਂ ਰਜਾਏ

ਕੂੰਜਾਂ……… ਗੀਤ / ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ

ਇਕ ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਨੇ ਕੂੰਜਾਂ ਤੱਕੀਆਂ
ਤੱਕ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲ ਰੋਇਆ
ਸਾਡਾ ਵੀ ਤਾਂ ਹਾਲ ਡਾਢਿਓ
ਕੂੰਜਾਂ ਵਰਗਾ ਹੋਇਆ
ਕਿਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਕਿਤੇ ਜਿਉਂਦੇ
ਰੂਹ ਬਿਨਾਂ ਸਰੀਰ ਹੋਵੇ
ਪ੍ਰਦੇਸੀਆਂ ਅਤੇ ਕੂੰਜਾਂ ਦੀ
ਏਹੀ ਤਕਦੀਰ ਹੋਵੇ

ਵਤਨਾਂ ਵਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਨੂੰ
ਹਾੜਾ ਨਾਂ ਰੋਕੋ ਉਇ ਕੂੰਜਾਂ ਦੀਆਂ ਡਾਰਾਂ ਨੂੰ

ਚੰਨ ਜਿਹੇ ਮੁੱਖੜੇ ਨੂੰ………ਗੀਤ / ਮਲਕੀਅਤ ਸੁਹਲ

ਚੰਨ  ਜਿਹੇ  ਮੁੱਖੜੇ  ਨੂੰ ਲਗਿਆ  ਗ੍ਰਹਿਣ  ਨੀ।
ਮਾਹੀ ਮੇਰਾ ਮੱਸਿਆ ਦੀ,  ਰਾਤ ਜਿਹਾ ਕਹਿਣ ਨੀ।
             
ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਲਾਡ ਨਾਲ ਫੁੱਲਾਂ  ਵਾਂਗ  ਪਾਲਿਆ।
ਦਿਤੀਆਂ  ਸੀ  ਲੋਰੀਆਂ, ਤੇ ਦੁੱਖ ਬੜਾ ਘਾਲਿਆ।
ਜੱਗ ਉਤੇ ਮਾਵਾਂ  ਸਦਾ, ਜੀਉਂਦੀਆਂ  ਰਹਿਣ ਨੀ
ਚੰਨ  ਜਿਹੇ  ਮੁੱਖੜੇ …

ਵਧੀਆ  ਸਕੂਲਾਂ  ਵਿਚ ਮੈਂ ਤਾਂ ਪੜ੍ਹੀ  ਹੋਈ ਆਂ।
ਜਾਪਦੈ  ਕਿ   ਪੜ੍ਹ  ਕੇ, ਮੈਂ ਅਨਪੜ੍ਹ  ਹੋਈ  ਆਂ।
ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ  ਵੇਖ  ਵੇਖ, ਸੁਪਨੇ ਕਈ ਢਹਿਣ ਨੀ।
ਚੰਨ  ਜਿਹੇ  ਮੁੱਖੜੇ …

ਭਾਂਬੜ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਮਲਕੀਅਤ ਸਿੰਘ ਸੁਹਲ

ਭਾਂਬੜ  ਬਲਦੇ ਮੱਠੇ ਹੋ ਗਏ, ਸੁੱਤੀ  ਅਲਖ਼  ਜਗਾਵੋ ਨਾ।
ਜਾਣ ਬੁੱਝ ਕੇ  ਬਲਦੀ ਉਤੇ, ਤੇਲ  ਦੇ ਬਾਟੇ  ਪਾਵੋ ਨਾ ।

ਬੀਤ ਗਿਆ ਜੋ ਬੀਤ ਗਿਆ ਕੀ ਉਹਨੂੰ  ਪਛਤਾਉਦੇ  ਹੋ,
ਸੂਲਾਂ ਵਿੰਨ੍ਹੇ  ਸ਼ਬਦਾਂ  ਵਾਲਾ ਗੀਤ ਹੋਰ ਕੋਈ  ਗਾਵੋ ਨਾ।

ਪੱਥਰ ਦਿਲ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸੀ ਕੀਤੇ ਉਹ ਵੀ ਏਥੋਂ  ਤੁਰ ਗਏ ਨੇ,
ਅੰਗਿਆਰਾਂ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੀ ਅਰਥੀ  ਹੋਰ  ਸਜਾਵੋ  ਨਾ।

ਕੀਹ ਹੈ ਲੈਣਾ ਦੇਣਾ ਆਪਾਂ ਆਪਣਾ ਆਪ ਸੰਭਾਲ ਲਵੋ,
ਗੁੰਝਲਦਾਰ  ਬੁਝਾਰਤ  ਵਾਲੇ ਚੱਕਰ  ਹੋਰ  ਚਲਾਵੋ  ਨਾ।

ਚਿੱਟੇ ਬਗਲੇ ਤੇ ਨੀਲੇ ਮੋਰ ਮੀਆਂ..........ਕਾਵਿ ਵਿਅੰਗ / ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਟੱਲੇਵਾਲੀਆ (ਡਾ)

ਚੋਣ ਦੰਗਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੈ ਹੋਣ ਵਾਲਾ,
ਲੱਗੇ ਲੀਡਰ ਵੀ ਲਾਉਣ ਹੁਣ ਜ਼ੋਰ ਮੀਆਂ।

ਮੈਂ ਚੰਗਾ, ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਮਾੜਾ
ਪਰ ਅੰਦਰੋਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਚੋਰ ਮੀਆਂ।

ਅੱਜ ਤਾਂ ਇਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕੋ ਜਿਹੇ ਲੱਗਦੇ ਨੇ,
ਗੇਂਦਾ,  ਗ਼ੁਲਾਬ, ਕਚਨਾਰ ਤੇ ਥੋਰ੍ਹ ਮੀਆਂ।

ਹੁਣ ਕੱਢਦੇ ਨੇ ਹਾੜ੍ਹੇ ਇਹ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ
ਫਿਰ ਬਦਲ ਜਾਊ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤੋਰ ਮੀਆਂ।

ਚੋਣ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ.......... ਕਾਵਿ ਵਿਅੰਗ / ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਟੱਲੇਵਾਲੀਆ (ਡਾ)

ਵੋਟਾਂ ਵੇਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਉਤੇ ਲਾਵਾਂਗੇ
ਭੁੱਕੀ, ਅਫ਼ੀਮ, ਸਮੈਕ, ਗੋਲੀਆਂ, ਸ਼ੀਸ਼ੀਆਂ ਖ਼ੂਬ ਪਿਆਵਾਂਗੇ

ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਫੁੱਟ ਪੁਆਉਣੀ, ਭਾਈ-ਭਾਈ ਵੰਡਕੇ ਰੱਖਣੇ
ਲੱਤ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਉਤੇ ਰੱਖਣੀ, ਸਾਰੇ ਹੀ ਨੇ ਚੰਡਕੇ ਰੱਖਣੇ
ਆਪੇ ਅੱਗਾਂ ਲਾਵਾਂਗੇ ਤੇ ਆਪੇ ਫੇਰ ਬੁਝਾਵਾਂਗੇ
ਵੋਟਾਂ ਵੇਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ...

ਸ਼ਰਮ-ਸ਼ੁਰਮ ਤਾਂ ਲਾਹਕੇ ਸਾਡੀ ਕਿਲੀ ਉਤੇ ਟੰਗ ਛੱਡੀ ਹੈ
ਸਿਆਸਤ ਵਾਲੇ ਰੰਗ ’ਚ ਪਾ ਕੇ ਪੱਗ ਅਸਾਂ ਨੇ ਰੰਗ ਛੱਡੀ ਹੈ
ਜਿਹੜਾ ਸਾਨੂੰ ਟਿਕਟ ਦੇਵੇਗਾ ਉਹਦੇ ਹੀ ਬਣ ਜਾਵਾਂਗੇ
ਵੋਟਾਂ ਵੇਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ...

ਤੇਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਰਿਵਾਇਤ.......... ਗ਼ਜ਼ਲ / ਕਾਕਾ ਗਿੱਲ

ਅੱਜ ਦੇਖ ਲਈ ਤੇਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਰਿਵਾਇਤ ਯਾਰਾ।
ਮੈਨੂੰ ਤੇਰੇ ਉੱਤੇ ਨਹੀਂ ਜਿੰਦਗੀ ਉੱਤੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਯਾਰਾ।

ਪੱਥਰ ਬਥੇਰੇ ਖਾ ਲਏ ਲਹੂ ਬਥੇਰਾ ਵਹਿ ਚੁੱਕਿਆ
ਬਚ ਗਿਆ ਸਦਕਾ ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਯਾਰਾ।

ਜੁਲਮ ਰੱਜਕੇ ਇਹ ਸਮਾਜ ਆਸ਼ਿਕਾਂ ਤੇ ਢਾਉਂਦਾ ਹੈ
ਪਰਖੇ ਪਿਆਰ ਪੱਥਰਾਂ ਨਾਲ ਕਰੇ ਨਾ ਰਿਆਇਤ ਯਾਰਾ।

ਮੈਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਹੈ ਤੇਰੀ ਮੁਹੱਬਤ ਦੀ ਵਫ਼ਾ ਤੇ
ਵਫ਼ਾ ਲਈ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇਣੀ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਨਿਹਾਇਤ ਯਾਰਾ।

ਨਾ ਦੇਖ.......... ਗ਼ਜ਼ਲ / ਕਾਕਾ ਗਿੱਲ

ਨਫਰਤ ਦੀ ਧੂਣੀ ਧੁਖਾਕੇ ਨਾ ਦੇਖ।
ਮੁਹੱਬਤ ਦੀ ਚਿਤਾ ਜਲਾਕੇ ਨਾ ਦੇਖ।

ਰਸ ਚੂਸਦੇ ਭੰਵਰੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਕਲੀਆਂ ਦਾ
ਭੰਵਰਿਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜਾਕੇ ਨਾ ਦੇਖ।

ਭਾਂਬੜ ਬਣਕੇ ਮੱਚ ਜਾਣਗੇ ਅਰਮਾਨ ਤੇਰੇ
ਫ਼ਰੇਬ ਦੀ ਖੇਢ ਰਚਾਕੇ ਨਾ ਦੇਖ।

ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦਾ ਖਿਡਾਉਣਾ ਹੁੰਦਾ ਏ ਦਿਲ
ਬੇਵਫਾਈ ਦਾ ਪੱਥਰ ਚਲਾਕੇ ਨਾ ਦੇਖ।

ਪੁੱਤ ਨਾ ਹੋਣ ਕਦੇ ਪਰਦੇਸੀ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੋਹੀ

ਹੋਵੇ ਰਿਜ਼ਕ ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਐਨਾ
ਲੋਕੀ ਭੁੱਲਣ ਧਰ ਧਰ ਕੇ
ਪੁੱਤ ਨਾ ਹੋਣ ਕਦੇ ਪਰਦੇਸੀ ਰੱਬਾ ਰੋਟੀ ਦੇ ਕਰਕੇ

ਵਧ ਗਈ ਬਹੁਤੀ ਬੇ-ਰੁਜ਼ਗਾਰੀ,
ਪ੍ਹੜ ਲਿਖ ਪੱਲੇ ਪਏ ਖੁਆਰੀ,
ਫਿਰਦੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਵਿਉਪਾਰੀ,
ਕੱਟੀਏ ਦਿਨ ਹੁਣ ਡਰ ਡਰ ਕੇ,
ਪੁੱਤ ਨਾ ਹੋਣ ਕਦੇ ਪਰਦੇਸੀ ਰੱਬਾ ਰੋਟੀ ਦੇ ਕਰਕੇ

ਜਨਤਾ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਦੀਪ ਜ਼ੀਰਵੀ

ਜਨਤਾ ਸਭ ਕੁਝ ਜਾਣਦੀ, ਸਭ ਕੁਝ ਜਾਨਣ ਹਾਰ
ਦੇਂਦੀ ਹੈ ਕਦੀ ਹਾਰ ਇਹ, ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਦੀ ਹਾਰ

ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੇ ਹਾਰ ਪਾ, ਸਮਝੋ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਭਾਰ
ਜਨਤਾ ਵੀ ਝੱਟ ਪਲਟ ਕੇ, ਦੇ ਦੇਂਦੀ ਹੈ ਹਾਰ

ਜਿੱਤਣਾ ਜਿੱਤ ਨਿਓਂ ਜਾਵਣਾ, ਫਿਰ ਵੀ ਦੇਵੇ ਜਿੱਤ
ਜਿੱਤਣਾ ਜਿੱਤ ਭੁੱਲ ਜਾਵਣਾ, ਕੌਣ ਰਹੁ ਫਿਰ ਮਿੱਤ

ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਜਨਤਾ ਸਮਝ ਜੋ ਜਾਣੇ ਹਰ ਭੇਦ
ਨੇਤਾ ਜਨਤਾ ਨਾਲ ਨੇ, ਜਨਤਾ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਖੇਡ

ਹਵਸਖੋਰ ਮੁੰਡੇ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਅਰਸ਼ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬੜਿੰਗ

ਦਿਲ ਦੇਖ ਕੇ ਲਾਈ ਕੁੜੀਏ
ਪਿਆਰ ਸੋਚ ਕੇ ਪਾਈ ਕੁੜੀਏ
ਦਿਲ ਤੇ ਰੱਖੀ ਜਰਾ ਜੋਰ ਕੁੜੀਏ
ਅੱਜ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਹਵਸਖੋਰ ਕੁੜੀਏ…

ਚਲਾਕੀ ਨਾਲ ਜਾਲ ਵਿਛਾਂਦੇ ਕੁੜੀਏ
ਝੂਠੀਆਂ ਮੂਠੀਆਂ ਕਸਮਾਂ ਖਾਂਦੇ ਕੁੜੀਏ
ਧੋਖਾ ਦੇ ਜਿੰਦਗੀ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਬੋਰ ਕੁੜੀਏ
ਅੱਜ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਹਵਸਖੋਰ ਕੁੜੀਏ…

ਨਸੀਹਤ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਕੇਵਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸ਼ਰਮਾ

ਬੈਠ ਮੇਰੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਕੁੜੀਏ ਆ ਤੈਨੂੰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਸਮਝਾਵਾਂ
ਭੁੱਲਗੀ ਲਗਦੀਏਂ ਤੂੰ ਜਿਹੜਾ ਆ ਤੈਨੂੰ ਕੁਝ ਯਾਦ ਕਰਾਵਾਂ

ਮੰਨਿਆਂ ਬੜੀ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਪੜ੍ਹ ਲਿਖ ਕੇ ਤੂੰ ਬਣੀ ਸਿਆਣੀ
ਕਿਓਂ ਡਿਸਕੋ ਦੇ ਮਗਰ ਤੂੰ ਤੁਰ ਪਈ ਤੂੰ ਤਾਂ ਸੀ ਗਿੱਧਿਆਂ ਦੀ ਰਾਣੀ

ਮਾਪਿਆਂ ਤੈਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਭੇਜਿਆ ਪੜ੍ਹ ਲਿਖ ਕਰੇਂ ਤਰੱਕੀ ਅੱਗੇ
ਵਿਚ ਕਲੱਬਾਂ ਬੀਅਰ ਬਾਰਾਂ ਕਰੇਂ ਆਪਣੀ ਬਰਬਾਦ ਜਵਾਨੀ

ਇਹ ਜੋ ਤੇਰੇ ਮਿੱਤਰ ਬਣਦੇ ਜਿਸਮਾਂ ਦੇ ਭੁੱਖੇ ਨੇ ਸਾਰੇ
ਮੀਟ ਦੇਖ ਕੇ ਆਪਣੇ ਸਾਹਵੇਂ ਜਿਓਂ ਕੁੱਤੇ ਮੂੰਹ ਆ ਜੇ ਪਾਣੀ

ਜੀਵਨ ਦੇ ਸੱਚ......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਦਿਲਜੋਧ ਸਿੰਘ

ਛੋਟੀ ਜਹੀ ਦੁਨੀਆਂ 'ਤੇ ਛੋਟੇ ਜਹੇ ਇਰਾਦੇ  ਸੀ
ਛੋਟੀਆਂ  ਆਸ਼ਾਵਾਂ 'ਤੇ ਛੋਟੇ  ਛੋਟੇ  ਵਾਦੇ  ਸੀ
ਛੋਟੇ   ਜਹੇ  ਘਰ  ਵਿੱਚ  ਦੇਖੇ  ਛੋਟੇ  ਖਾਬ ਸੀ
ਤੇਰੀ ਮੇਰੀ ਕੋਈ  ਨਹੀਂ , ਨਾਂ  ਕੋਈ ਹਿਸਾਬ  ਸੀ
ਨਿੱਕੀ  ਨਿੱਕੀ  ਚੀਜ਼  ਨੂੰ  ਸਾਂਭ  ਸਾਂਭ  ਰੱਖਣਾ
ਬਾਰ ਬਾਰ ਪੂੰਝਨਾਂ 'ਤੇ ਬਾਰ ਬਾਰ  ਤੱਕਣਾ
ਸ਼ਾਮਾਂ  ਦੀ  ਦਹਿਲੀਜ਼  ਬੈਠ  ਬਾਤਾਂ  ਕਈ  ਪਾਉਣੀਆਂ
ਫਟੇ  ਹੋਏ  ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ  ਤੇ ਟਾਕੀਆਂ ਵੀ ਲਾਉਣੀਆਂ
ਧੁੱਪਾਂ  ਵੀ ਸੇਕੀਆਂ 'ਤੇ  ਛਾਵਾਂ  ਵੀ ਮਾਣੀਆਂ
ਹੌਲੇ ਹੌਲੇ ਤੁਰਦੇ  ਉਮਰਾਂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਿਆਣੀਆਂ

ਆਇਆ ਨੰਦ ਕਿਸ਼ੋਰ......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ

(ਸ਼ਾਇਦ ਸਾਡੇ ਸਿਰਮੌਰ ਸ਼ਾਇਰ ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਦੀ ਇਹ ਨਜ਼ਮ ਤੀਂਘੜ ਤੀਂਘੜ ਕੇ ਔਖੀ ਨਜ਼ਮ ਲਿਖਣ ਵਾਲਿ਼ਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਸ੍ਰੋਤ ਹੋ ਸਕੇ )


ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ ਰਿਜ਼ਕ ਦੇ, ਆਇਆ ਨੰਦ ਕਿਸ਼ੋਰ
ਚੱਲ ਕੇ ਦੂਰ ਬਿਹਾਰ ਤੋਂ, ਗੱਡੀ ਬੈਠ ਸਿਆਲਦਾ
ਨਾਲ਼ ਬਥੇਰੇ ਹੋਰ, ਰਾਮਕਲੀ ਵੀ ਨਾਲ਼ ਸੀ
ਸੁਘੜ ਲੁਗਾਈ ਓਸ ਦੀ...

ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਕੋਲ਼ ਹੀ, ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਬਾੜੇਵਾਲ਼ ਵਿੱਚ
ਜੜ੍ਹ ਲੱਗੀ ਤੇ ਪੁੰਗਰੀ, ਰਾਮਕਲੀ ਦੀ ਕੁੱਖ 'ਚੋਂ
ਜਨਮੀ ਬੇਟੀ ਓਸ ਦੀ, ਨਾਂ ਧਰਿਆ ਸੀ ਮਾਧੁਰੀ...

ਕੱਲ੍ਹ ਮੈਂ ਦੇਖੀ ਮਾਧੁਰੀ, ਓਸੇ ਪਿੰਡ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ
ਗੁੱਤਾਂ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਰਿਬਨ ਵਿੱਚ, ਸੁਹਣੀ ਪੱਟੀ ਪੋਚ ਕੇ
ਊੜਾ ਐੜਾ ਲਿਖ ਰਹੀ...

ਤੇਲ ਦੇ ਢੋਲ......... ਕਾਵਿ ਵਿਅੰਗ / ਨਿਰਮੋਹੀ ਫ਼ਰੀਦਕੋਟੀ, ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ

ਬਾਪੂ ਲਾੜੇ ਦਾ ਆਖਦਾ ਕੁੜਮ ਤਾਂਈਂ,
ਗੱਲ ਸੁਣ ਲੋ' ਮੇਰੀ ਕੰਨ ਖੋਲ੍ਹ ਮੀਆਂ।

ਟਰੈਕਟਰ, ਜੀਪ, ਕੰਬਾਈਨ ਤੇ ਹੀਰੋ ਹਾਂਡਾ,
ਦਿੱਤਾ ਦਾਤੇ ਦਾ ਸਭ ਕੁਝ ਕੋਲ਼ ਮੀਆਂ।

ਦਾਤਾਂ ਥੋਨੂੰ ਵੀ ਦਾਤੇ ਨੇ ਬਖ਼ਸ਼ੀਆਂ ਨੇ,
ਲੱਗਾ ਤੁਸਾਂ ਦਾ ਪੰਪ ਪੈਟਰੋਲ ਮੀਆਂ।

ਤਾਂਘ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੋਹੀ

ਤਾਂਘ ਓਸਦੀ ਦਿਲ ਮੇਰੇ ‘ਚੋਂ ਮਰਦੀ ਨਹੀਂ,
ਜਿਹਨੂੰ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਹਮਦਰਦੀ ਨਹੀਂ,

ਮੇਰੇ ਨੈਣੋਂ ਛਮ ਛਮ ਹੰਝੂ ਵਗਦੇ ਨੇ,
ਅੱਖ ਓਸਦੀ ਦੇਖੀ ਮੈਂ ਕਦੇ ਭਰਦੀ ਨਹੀਂ,

ਮੰਨਿਆ ਕਿਸ਼ਤੀ ਡੁੱਬਦੀ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਦੇ,
ਪਰ ਪਾਣੀ ਬਿਨ ਦੇਖੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਤਰਦੀ ਨਹੀਂ,

ਹੱਕ ਕਿਸੇ ਦਾ ਖੋਹਕੇ ਜਦ ਕੋਈ ਖਾਂਦਾ ਹੈ,
ਉਸ ਨੂੰ ਲਗਦੈ ਇਹ ਕੋਈ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਨਹੀਂ,

ਸੁੱਖ ਦਾ ਸਾਹ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਵਾਸਦੇਵ ਇਟਲੀ

ਸਾਡੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਸੁੱਖ ਦਾ ਸਾਹ ਕਦੋਂ ਆਉਣਾ
ਰਹੇ ਖਿੱਲਾਂ ਵਾਂਗ ਤੂੰ ਨਿਤ ਕਿਉਂ ਛਾਣਦਾ ਏ
ਤੈਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਭੁਲੇਖਾ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਏ ਵੇ
ਰਹਿੰਦਾ ਦਿਲ ਤੈਨੂੰ ਕਿਉਂ ਫਿਰ ਭਾਲਦਾ ਏ
ਧੜਕਣ ਸਾਡੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੇਰੀ ਵੇ
ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਤੂੰ ਵੀ ਪਿਆ ਜਾਣਦਾ ਏ
ਜਾਣ ਜਾਣ ਕਰੇਂ ਹੁਣ ਤੂੰ ਮਨ ਆਈਆਂ ਵੇ
ਮੂੰਹੋ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕਹਿ ਰਹਿੰਦਾ ਕਿਉਂ ਤਾੜਦਾ ਏਂ

ਤੇਰੇ ਸ਼ਹਿਰ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਬਲਜਿੰਦਰ ਸੰਘਾ

(ਇੱਕ ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਦਾ ਖ਼ਤ)
ਦੱਸ ਕਿੰਝ ਆਈਏ ਤੇਰੇ ਸ਼ਹਿਰ
ਰਹਿੰਦੀ ਹਿੰਸਾ ਚੱਤੋ ਪਹਿਰ
ਜਾਨਵਰ ਸੁਣਿਆ ਰਲਕੇ ਬਹਿੰਦੇ
ਆਦਮ ਦੇ ਵਿਚ ਡੂੰਘਾ ਵੈਰ
ਦੱਸ ਕਿੰਝ ਆਈਏ…

ਲਹੂ ਨਾ ਲਿਬੜੇ ਖ਼ਤ ਤੂੰ ਪਾਉਣਾ
ਕਲਮ ਨੀ ਲੱਗਦਾ ਖੱਜਰ ਵਾਹੁੰਨਾ
ਲਿਖਿਆ ਆਪਣੇ ਕਤਲ ਨੇ ਕਰਦੇ
ਅੱਥਰੂ ਵਾਹੁੰਦੇ ਜੋ ਨੇ ਗੈਰ
ਦੱਸ ਕਿੰਝ ਆਈਏ…

ਲਿੰਗ ਟੈਸਟ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਕੁਲਦੀਪ ਸਿਰਸਾ

ਇਕ ਘੱਟ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ
ਸਧਾਰਨ ਪੇਂਡੂ ਆਦਮੀ ਨੇ
ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਤੋ ਪੁਛਿਆ,
“ਲੜਕਾ-ਲੜਕੀ ਟੈਸਟ ਕਿੱਥੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?”
ਸ਼ਹਿਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ,
ਜਿੱਥੇ ਲਿਖਿਆ ਹੋਵੇ
“ਲਿੰਗ ਨਿਰਧਾਰਨ ਟੈਸਟ ਕਾਨੂੰਨੀ ਜੁਰਮ ਹੈ”

****

ਸ਼ਾਂਤੀ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਕੁਲਦੀਪ ਸਿਰਸਾ

ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਾਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ

ਧੜਕਦੇ ਦਿਲਾਂ ’ਚ
ਫਰਕਦੇ ਡੌਲਿਆਂ ’ਚ
ਸਹਿਕਦੇ ਜ਼ਜ਼ਬਾਤਾਂ ’ਚ
ਉਬਲਦੇ ਖ਼ਿਆਲਾਤਾਂ ’ਚ
ਪੱਟਾਂ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ’ਚ
ਪਹਾੜਾਂ ਦੀਆਂ ਨਹਿਰਾਂ ’ਚ
ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ

ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਾਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ

ਮੁੜ ਆ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ........... ਗੀਤ / ਜਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੰਡੋਰੀਆ

ਹੁਣ ਯਾਦ ਬੜੀ ਹੀ ਆਉਂਦੀ ਪੁੱਤਰਾ ਮੈਨੂੰ ਤੇਰੀ ਏ,
ਤੂੰ ਗੱਲ ਸੁਣਦਾ ਨਹੀਂਓ ਦੱਸਦੇ ਪੁੱਤਰਾ ਕਿਉਂ ਮੇਰੀ ਵੇ,
ਵਾਰ-ਵਾਰ ਮੈਂ ਰਸਤਾ ਵੇਖਾਂ, ਜੋ ਜਾਂਦਾ ਏ ਚਿਨਾਬ ਨੂੰ,
ਅੰਮੜੀ ਵਾਜਾਂ ਮਾਰੇ ਤੇਰੀ ਪੁੱਤਾ ਮੁੜਿਆ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ,

ਭੈਣ ਤੇਰੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦਾ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਅਧੂਰਾ ਏ,
ਉਸਨੂੰ ਆ ਕੇ ਕਰੇਂਗਾ ਦੱਸਦੇ ਕਦੋਂ ਤੂੰ ਪੂਰਾ ਵੇ,
ਉਹ ਵੀ ਵੇਖਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਤੇਰੇ ਆਉਣ ਦੇ ਖ਼ਾਬ ਨੂੰ,
ਅੰਮੜੀ ਵਾਜਾਂ ਮਾਰੇ ...

ਅਖਬਾਰ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਧੋਪੁਰੀ

ਇਹ ਜੋ ਅਖਬਾਰ ਹੈ
ਇਸ ਦੇ ਅੱਖਰ ਤਾਂ ਕਾਲੇ ਹਨ
ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਇੰਝ ਜਾਪਦਾ
ਜਿਵੇਂ ਇਹ ਖੂਨ ਨਾਲ ਲਿਖੇ ਹੋਣ

ਇਸ ਦੇ ਵਿਚ ਹੈ
ਕਿਸੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਖੂਨ
ਜੋ ਟਰੱਕਾਂ ਦੀ ਭੇੜ ਵਿਚ 
ਸੀ ਹਲਾਕ ਹੋ ਗਿਆ

ਚਾਰ ਬਜ਼ੁਰਗ........... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਘਾਇਲ

ਮਾਂ ਬਾਪ ਦੀ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ,
ਭੈਣ ਭਰਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਥਾਂ,
ਰਿਸ਼ਤੇ ਨਾਤੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ,
ਯਾਰ ਮਿੱਤਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਥਾਂ,
ਪਰ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ, ਨਾਨਾ-ਨਾਨੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ,
ਕੌਣ ਕਰੇਗਾ ਪੂਰਾ ਯਾਰੋ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਰੰਗ,
ਸਭ ਰੰਗਾਂ ਨਾਲੋਂ ਗੂੜ੍ਹਾ ਯਾਰੋ।

ਪੁੱਤਾਂ ਧੀਆਂ ਨਾਲੋ ਵੀ ਜਿਆਦਾ,
ਪੋਤੇ ਦੋਹਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰੇ,
ਮੂਲ ਨਾਲੋˆ ਜਿਵੇਂ ਵਿਆਜ ਪਿਆਰਾ,
ਸੁਣਦੇ ਅਸੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਸਾਰੇ,
ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਲਾਡ ਹੀ ਮਿਲਿਆ,
ਲਾਡ ਏ ਮਿਲਿਆ ਪੂਰਾ ਯਾਰੋ,
ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਰੰਗ,
ਸਭ ਰੰਗਾਂ ਨਾਲੋਂ ਗੂੜ੍ਹਾ ਯਾਰੋ।

ਸੱਭਿਆਚਾਰ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਕੇਵਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸ਼ਰਮਾ

ਆਓ ਮੇਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਓ ਰੁਲਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਿਖਾਵਾਂ,
ਆਓ ਮੇਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਓ ਰੁਲਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਿਖਾਵਾਂ,

ਮਾਣ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ ਸੀ ਕੋਈ,
ਵਿੱਚ ਕਲੱਬਾਂ ਬੀਅਰ ਪੀਂਦੀ ਅੱਜ ਦੀ ਇਹ ਮੁਟਿਆਰ ਦਿਖਾਵਾਂ ।

ਚੁੰਨੀਂ ਲੈਣੀ ਕਦੋਂ ਦੀ ਛੱਡ ਗਈ, ਹੁਣ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਟ ਵੀ ਭੁੱਲੀ,
ਗਿੱਧਾ, ਕਿੱਕਲੀ, ਸੰਮੀਂ ਛੱਡ ਕੇ ਡਿਸਕੋ ਦੀ ਬਿਮਾਰ ਦਿਖਾਵਾਂ।

ਡੋਰੀਏ ਦੀ ਇਹਨੂੰ ਸਮਝ ਨਾ ਆਵੇ, ਸੱਗੀ ਫੁੱਲ ਦਾ ਨਾਂ ਵੀ ਭੁੱਲੀ,
ਦੇਸ਼ ਮੇਰੇ ਦੀ ਧਰਤ ਤੇ ਭਾਰੂ ਪੱਛਮੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਿਖਾਵਾਂ।

ਨੌਕਰੀ……… ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਜਸਦੀਪ ਧੂਰੀ

ਕਰਕੇ ETT B.Ed, ਕਰਕੇ M.Sc. Mca

ਵੀਹ ਸਾਲ ਪੜ੍ਹਾਈ ਚ ਗਾਲੇ

ਏਥੇ ਮਿਲਦੀ ਨੌਕਰੀ ਨਈ

ਤਾਂਹੀ ਲੋਕੀ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਨੂੰ ਕਾਹਲੇ

ਲੱਖਾਂ ਨੋਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੋਸਟਾਂ ਕੱਢਣ

ਦਾ ਲਾਲਚ ਦਿੰਦੇ

ਕੱਢ ਕੇ ਵੀਹ ਪੋਸਟਾਂ ਉੱਤੋ ਫੀਸ

700 ਰੱਖ ਦਿੰਦੇ

ਇਹ ਸਕੀਮਾਂ ਪੈਸੇ ਬਨਾਉਣ ਦੀਆਂ

ਲੋਕ ਨਾ ਸਮਝਣ ਭੋਲੇ ਭਾਲੇ

ਅਧੂਰਾ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਸੁਖਪਾਲ ਕਿੰਰਗਾ

ਬੇਸ਼ਕ
ਮੈਂ ਪਾ ਲਈ ਹਰ ਮੰਜਿ਼ਲ
ਤੇ
ਮੈਂ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ
ਸਭ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ।
ਪਰ
ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਕੋਈ
ਮੈਂ ਅਧੂਰਾਂ ਸਾਂ
ਕੱਲ੍ਹ ਵੀ
ਮੈਂ ਅਧੂਰਾਂ ਹਾਂ

ਚੱਕਰਵਿਊ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਸੁਖਪਾਲ ਕਿੰਰਗਾ

ਮੈਂ
ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ
ਤੋੜ ਦੇਵਾਂ
ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦਾ ਚੱਕਰਵਿਊ
‘ਤੇ
ਅਜ਼ਾਦ ਹੋ ਜਾਵਾਂ
ਸਦਾ ਲਈ।
ਪਰ
ਉਹ  ਹਰ ਵਾਰ
ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ
ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦਾ ਵਾਸਤਾ

ਮਲੂਕ ਜ਼ਜਬਾਤ...........ਨਜਮ/ਕਵਿਤਾ / ਰਾਜ ਬੈਂਸ

ਜਿੰਦਗੀ ਮੇਰੀ ਦਾ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਮਹਿਲ ਬਣਾ...
ਪਿਆਰ ਮੇਰੇ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਬਣੀਆਂ,
ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਨੀਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾ...
ਮਹਿਲ ਦੀ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਰਹਿਣ,
ਮੈਂ ਯਾਦਾਂ ਦਾ ਪਹਿਰਾ ਲਾ...
ਖੁਦ ਰਗੜ ਰਗੜ ਕੇ ਚਮਕਾਇਆ
ਮੈਂ ਦਿੱਤਾ ਚਿੱਟੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਨਾਲ ਲਿਸ਼ਕਾ...
ਹੋਵੇ ਨਾ ਕਦੇ ਮਹਿਸੂਸ ਮਾਯੂਸੀ,
ਗੁਲਾਬਾਂ ਦਾ ਬਾਗ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਲਗਵਾ...

ਰੰਗਲਾ ਪੰਜਾਬ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੇ ਖਾ ਲਿਆ……… ਗੀਤ / ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੋਹੀ

ਕਦੇ ਇਹਦੀ ਜੱਗ ਤੇ ਸੀ ਸ਼ਾਨ ਵੱਖਰੀ,
ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਪਛਾਣ ਵੱਖਰੀ,
ਝਾਕਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜੀਹਦੀ ਵਾਅ ਵੱਲ ਕੋਈ
ਸ਼ਰੇਆਮ ਢਾਹ ਲਿਆ,
ਰੰਗਲਾ ਪੰਜਾਬ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੇ ਖਾ ਲਿਆ………।

ਹਰ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਠੇਕਾ ਖੁੱਲਿਆ,
ਦੁੱਧ ਦਹੀਂ ਲੱਸੀ ਦਾ ਸੁਆਦ ਭੁੱਲਿਆ,
ਵੱਡਿਆਂ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਨਸ਼ੇ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨੋ
ਥੋਡਾ ਭੇਤ ਪਾ ਲਿਆ,
ਰੰਗਲਾ ਪੰਜਾਬ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੇ ਖਾ ਲਿਆ………।